01-06-2023

Vakmanschap doen: Vlechten in Dilsen-Stokkem

Het Visitor Center De Wissen biedt naast natuur en recreatieve educatie ook het erfgoedverhaal van de vlechtnijverheid. Visit Dilsen-Stokkem nodigt je hier graag uit voor unieke vlechtdemo's. Geef je ogen de kost en waag je handen aan het authentieke vakmanschap waarvan Stokkem eeuwenlang het centrum was. 

Yvonne Knevels tijdens de vlechtdemo in de tuin van Visitor Center De Wissen.

Wild van wilg

De geschiedenis van Stokkem en de korverij zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. In de tweede helft van de 19de eeuw zouden er tot 15 000 manden per week gemaakt zijn! Om dat belangrijk hoofdstuk in de kijker te zetten, organiseert Visit Dilsen-Stokkem op de eerste zondag van de maanden april tot oktober een boeiende vlechtdemo aan het Visitor Center De Wissen.

Yvonne Knevels met een bussel wissen in de tuin van Visitor Center De Wissen.

De spits werd afgebeten door beeldend kunstenaar Yvonne Knevels. In haar werken legt ze de focus op de kracht van hun locatie. “Ik heb in mijn vrije tijd altijd graag gevlochten,” vertelt Yvonne. Dertig jaar geleden trok ze naar Frankrijk voor een vlechtopleiding, waarna het verhaal een professionele wending kreeg. In de tuin van het Visitor Center De Wissen is ze met een enthousiaste groep een kunstige tunnel aan het maken, die mooi aansluit op het werk van vorig jaar. “Wissen zijn een fijn natuurlijk materiaal, het groeit in onze omgeving en is regeneratief, als je het snoeit, groeit het opnieuw. Zo creëer je levende kunst. Hun buigzaamheid maakt dan weer veel mogelijk op vlak van vormgeving. Zo kunnen we de doorloop recht of krom maken, of hoger en lager. Naargelang de ideeën en locatie kan je op het moment zelf beslissen.”

De sfeer zit alvast goed, er wordt gelachen en de wissen gaan vlijtig door vele handen. “Het is heel plezierig om grote werken te vlechten met meerdere mensen,” zegt Yvonne. “Er komt altijd een leuke dynamiek los in zo’n groep, mensen vinden elkaar in dezelfde interesse en ze genieten ervan om puur met hun handen bezig te zijn.”

detail van vlechtwerk

Van wieg tot mand

Binnen in het Visitor Center worden onze blikken op het adembenemende uitzicht afgeleid door de vaardige handen van Jeanny Bouwen en zoon Jefke Geysels. Jeanny vlecht al 22 jaar, dat is langer dan Jefke oud is. Maar wat hij mist in jaren, wordt ruimschoots gecompenseerd door talent. Jefke is geboren met de geur van wilg in zijn neus en vlecht al actief sinds zijn elfde. Op zestien jaar startte hij een tweejarig leerling-meestertraject bij de Nederlandse vlechtwerkvormgever Esmé Hofman. Intussen werkt hij in de mandenmakerij van zijn moeder, waar hij met een lofwaardige passie het fijnscheenwerk voor zijn rekening neemt. Deze haarfijne vlechttechniek was in België volledig verdwenen.

Jefke Geysels tijdens fijnscheenwerk.

Op dit moment is Jefke de enige Vlaming die deze methode terug meester is. De wilgen die hij gebruikt voor zo’n miniatuurmandje, hebben een breedte van amper 0,4 mm! “Hoe fijner, hoe leuker!” lacht hij. Met een kloofhout doorklieft hij de wilgen en haalt het merg eruit met een schaafmes. Daarna worden de wilglinten op maat gesneden. Minutieus maar verrassend behendig veranderen de zwiepende takken voor onze ogen in een strakke mandenbodem.

Klimaatgevlecht

Jeanny Bouwen vlecht al 22 jaar met wissen.

“Wilg is een dankbare grondstof die elk jaar terugkomt en past helemaal in ons verhaal van duurzaamheid”, zegt Jeanny. “Ook het hout waar we mee werken is gerecycleerd. De deksels van de kleine mandjes heeft Jefke zelf gedraaid uit hout van parkbanken uit het Provinciaal groendomein Vrieselhof die werden vervangen." Sommige mandjes zijn gevoerd met gevilte wol, die komt van een schapenboer uit de buurt en is eigenlijk een restproduct van zijn dekbedden.

"Ik heb altijd graag met mijn handen gewerkt," vertelt Jeanny, “het maakt je hoofd leeg.” Toch zien de vaardige vingerbewegingen er allesbehalve eenvoudig uit. “Dat is het net, vlechten vraagt concentratie. Als je het goed wil doen, is dat het enige waar je op dat moment mee bezig kan zijn.” Door die ontladende kracht trekken de vlechtworkshops steeds meer jonge mensen aan. “Misschien heeft de coronaperiode ons weer geleerd om onze tijd zinvol te besteden, en zelfvoorzienend te zijn”, mijmert ze.

Wis je dat

De site De Wissen vertegenwoordigt vier partners: Het Provinciaal Natuurcentrum, Limburgs Landschap vzw, Regionaal Landschap Kempen en Maasland en de stad Dilsen-Stokkem. Het Visitor Center aan de dijk is een echte blikvanger. Wij zijn jaloers op dat uitzicht! Hier maak je kennis met het toeristisch aanbod in de regio, het vlakbij gelegen natuurgebied Negenoord-Kerkeweerd en het grensoverschrijdende RivierPark Maasvallei. In de tuin achter het gebouw kunnen bezoekers genieten van de mooie natuur en deelnemen aan workshops. Ook scholen kunnen er een les organiseren in de buitenklas, een vijverbiotoopstudie doen en natuurlijk leren vlechten.

 

Groep tijdens de vlechtdemo in de tuin van Visitor Center De Wissen

Benieuwd of jouw handen de wissen kunnen temmen? Kom naar Dilsen-Stokkem en beleef het vakmanschap mandenvlechten! Alle informatie vind je op De Wissen.