Niets zo leuk als samen vol verwondering genieten van een circusvoorstelling! Maar hoe komt zo’n adembenemende show tot stand? Provinciaal Domein Dommelhof in Pelt is één van de vier circuswerkplaatsen in Vlaanderen, en de creatieve broeihaard van wat er te zien zal zijn tijdens Theater op de Markt in Hasselt van 10 t.e.m. 14 augustus.
Circuswerkplaats
Met een verblijfsgebouw, een grote schouwburg en drie technisch volledig uitgeruste ruimtes heeft Dommelhof alles om circusmakers tijdens hun creatieve proces te ondersteunen. Het hele jaar door verblijven er artiesten om shows te bedenken, uit te werken en te testen. Dankzij de buitenruimte kunnen ook locatie- of tentvoorstellingen worden voorbereid. Met de term circusmaker gaat de nadruk meer naar het creatieproces en minder naar de opvoering.
De circuswerkplaats in Pelt is de grootste in Vlaanderen. Dommelhof werd in de jaren ’60 opgericht als het eerste Vlaamse cultureel centrum. Dertig jaar later kreeg het domein een nieuwe invulling als creatiecentrum voor podiumkunsten en intussen is Dommelhof een gevestigde waarde. Er worden geen voorstellingen meer gegeven maar dankzij de behouden infrastructuur kunnen artiesten hun ideeën uitproberen en bijsturen. Dommelhof is een instelling van de provincie Limburg en organiseert Theater op de Markt al sinds 1988! Je mag Dommelhof gerust ervaren noemen als centrum voor circuscreativiteit. “Vanuit onze werking bouwen we een relatie op met artiesten. Creatie is een organisch proces: het ene idee komt voor uit een ander. Zo zien we hier bij terugkerende artiesten nieuwe projecten groeien”, zegt communicatieverantwoordelijke Simon Peeters.
Bert & Fred
Een mooi voorbeeld voor de werking van Circuswerkplaats Dommelhof zijn de Limburgse Bert en Fréderique. Met hun personages Bert en Fred en hun komische fysieke sketches is het duo al meer dan tien jaar bekend in de circuswereld. Fred is de dominante vrouw met zweep die de komische Bert inzet voor allerhande gevaarlijke stunts. “De karakters geven de sketches een leuke dynamiek voor het jonge publiek en tegelijk geven ze een knipoog aan de volwassenen,”, zegt Bert. Als Limburgers hebben ze een sterke link met het Dommelhof, eens te meer omdat ze elkaar daar leerden kennen op het circusschooltje.
Bert en Fred worden al langer gesteund door het Dommelhof. Momenteel werken ze aan een nieuwe voorstelling die het leven van de circusartiest blootlegt. Ze geven een moderne twist aan het nomadeleven van de circusartiest in hun typerende stijl. We mogen een kijkje nemen tijdens hun eerste creatieweek op het Dommelhof. Op een open ruimte in de mooie groene omgeving staat een busje klaar voor publiek. Nu de voorstelling nog!
Fréderique: “We wilden opnieuw een straatvoorstelling maken. De cabaretshow die we in Parijs doen, is ontzettend leuk, maar we missen allebei het dichte contact met het publiek. Een straatvoorstelling is interactiever, er zijn onvoorziene omstandigheden. We halen er ook graag eens iemand uit. Samen met het publiek iets beleven, dat moment delen, is voor ons heel belangrijk.”
De eerste coronaperiode stuurden Bert en Fred voor een hele tijd weer terug naar België. Hier groeide het idee voor de rondtrekkende show DETOUR en vonden ze de tijd om een busje om te bouwen. “De van staat centraal in de voorstelling, alles speelt zich daarrond af. Op die manier kunnen we heel compact reizen met ons zoontje van drie en hebben we altijd ons eigen huisje bij op tournee.” “Bij de vorige show vertrokken we vanuit het idee van de act, waarna het materiaal en de omvang werden bepaald. Nu werken we omgekeerd: de vorm is bepaald en daar moet de uitvoering binnen passen. Is iets te groot of te zwaar om mee te nemen, moeten we een alternatief zoeken. De basis blijft wel onze twee karakters die gevaarlijke stunts doen op een grappige manier”, vult Bert aan.
Het Circus van vandaag
Het woord circus is een moeilijk begrip geworden, met ouderwetse associaties. Circusolifanten zijn er gelukkig al lang niet meer, maar een rood-wit gestreepte tent en een onhandige clown is vaak wel nog het universele beeld. Terwijl het circus een verscheidenheid aan podiumkunsten omvat. “Ik vergelijk het met muziek: je hebt verschillende genres zoals klassieke muziek, rock, hiphop”, legt Bert uit, “Die variatie is er binnen het circus ook, toch blijft dat conservatieve beeld het bekendst.” Simon vult aan: “Bij Dommelhof spreken we over “het Circus van vandaag”. Veel artiesten nu zijn zich bewust van de traditionele bijklank en proberen daar los van te komen. Ze zoeken linken met andere disciplines zoals dans, theater of beeldende kunst.”
Het genre van Bert en Fred zit in het fysiek comedy theater en de cabaret. Fréderique: “We beginnen met heel erg dwaze ideeën die we uitwerken tot sketches. Daarna proberen we daar een zinnige volgorde aan te geven. Maar een hele verhaallijn is niet nodig. We willen onze circusacts niet camoufleren in theater. Dat is een ander genre.” Die dwaze ideeën komen vaak onverwachts. Bert: “De act waarbij ik over een slap koord met ballonnen wandel die Fred onder mijn voeten kapot schiet, is bedacht toen we een foto vonden van een rij ballonnen aan een touw voor de zee.” Inspiratie vinden ze ook in doe-het-zelf-zaken. “We zijn visueel ingesteld”, zegt Fred, “de ideeën komen voort uit zien en doen. Dat is niet geheel zonder risico. Zo kreeg Bert al eens een voorhamer tegen zijn hoofd en landt er wel eens een dartpijltje in zijn voet of rug.” Circus is niet doen alsof. Circus is echt. De spanning is echt. Het plezier is echt.
Wil je ook meegenieten van die joviale, magische circussfeer? Kom tussen 10 en 14 augustus 2022 naar Theater op de Markt in Hasselt en laat je verbazing wekken!
