Cultuur & erfgoed

Heppeneert dankt haar status als populair bedevaartsoord aan het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Rust (gedeelte van een eikenhouten passieretabel dat in het begin van de 16de eeuw vervaardigd werd. Dit Mariabeeld spoelde eeuwen geleden aan in Elen bij een Maasoverstroming. In 1801 kreeg het zijn huidige plek in de St.-Gertrudiskerk.
Iedere 2de zondag van de maand vindt er in deze kerk een namiddaggebed plaats om 14.30 u.: het lof.
In de bedevaartswinkel kun je religieuze voorwerpen, kaarsen, wenskaarten enz. kopen.
Openingsuren winkel: 13.30 - 17 u. (Allerheiligen tot Pasen) en van 13.30 - 18 u. (Pasen tot Allerheiligen).
In 2 aparte galerijen worden voortdurend kaarsen gebrand. Het kerkje is via belbus 720 te bereiken indien men minstens 1 uur op voorhand reserveert op +32 11 85 03 00.
Openingsuren kerk: 1 november tot 31 maart: 7.30 tot 17 u.+ van 1 april tot 31 oktober: 7.30 t.e.m 19 u.

De Holsteen is een verzamelnaam voor acht grote zandstenen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze silicumhoudende zandstenenen ter plaatse ontstaan zijn uit zeezand dat daar 15 miljoen jaar geleden afgezet werd. Op één steen zijn groeven te zien die ontstaan zijn door het polijsten van prehistorische werktuigen en wapens.

De mijnsite van Zolder is de stille getuige van wat eens één van de meest bloeiende industrieën van Limburg was. De mijnexploitatie in Zolder startte in 1930 na 23 jaar voorbereidende werken. Toen de mijn in 1992, als laatste haar deuren sloot, betekende dit het einde van de laatste mijn in de Benelux.
Enkele belangrijke gebouwen van de voormalige mijnzetel werden in 1993 als monument beschermd. De meeste hiervan hebben reeds een andere bestemming gekregen en kun je bezoeken. De wandeling voert je langs de belangrijkste gebouwen, relicten van het mijnverleden op de mijnsite zelf en de mijncité van Berkenbos met het multiculturele karakter van de vele handelszaken en de verschillende huizentypes, eigen aan de mijnarchitectuur. Ontdek ook hoe de hiërarchie op de mijn zich duidelijk weerspiegelde in de woningbouw. Hoe hoger je functie was, hoe dichter je bij de mijnsite woonde en hoe groter je huis was. Maak kennis met de "Engelse Cottage stijl", "de Nieuwe Zakelijkheidstijl" enz.
De wandeling van 9,5 km is rood bewegwijzerd.

De Klaaskensmolen dateert uit 1548. In 1916 werd de olieslagmolen omgevormd tot zaagmolen. In deze laatste werkende houtzaagmolen van Vlaanderen worden kolossen van boomstammen met gemak tot planken gezaagd.
Wie deelneemt aan de rondleiding met gids, ziet hoe hier nog op authentieke wijze planken worden gezaagd.

Eind van de jaren '30, werd een nieuwe cité gebouwd op de Meulenberg, 1,5 km van de mijnzetel. De wijk werd daardoor een geïsoleerde eenheid zonder aansluiting op het centrum van Houthalen. Geen tuinwijkprincipes hier, wel een geometrisch wijkontwerp waarbij de huizen terrasvormig op elkaar aansluiten op de helling. De verdeling in hiërarchie is wel duidelijk: villa’s voor de hogere bedienden en de ingenieurs en huizen voor de arbeiders.

Midden op het marktplein staat de eerste rookafvoerschouw van het ketelhuis der koolmijn uit 1913. Zij heeft een hoogte van 40m en is gebouwd door de bekende Société Léon Monnoyer et Fils uit Brussel. Dezelfde firma realiseerde eveneens de bewaarde watertoren rechts van het ophaalgebouw. Beide gebouwen werden in 1993 als monument beschermd. De Monnoyerschouw werd in 2013 gerestaureerd. Het bijzondere aan deze gebouwen is dat zij volledig in beton zijn opgetrokken.

GrensPark KempenBroek telt 47 wind- en watermolens waarvan er veel nog regelmatig draaien en malen. Deze molens staan vaak op de mooie plekjes van GrensPark Kempen~Broek en in leuke dorpen en buurten. Veel molens kunnen ook bezichtigd worden. Maak kennis met het molenerfgoed van GrensPark Kempen~Broek en het molenaarsambacht. MolenNetwerk KempenBroek vzw stippelde een viertal molenfietsroutes uit. Deze fietstochten (knooppuntennetwerk) en veel interessante informatie over de Kempen~Broekmolens vind je in de MolenFietsFolder voor GrensPark Kempen~Broek. Dus kom luisteren naar de Verhalen die de molens je vertellen.