Heus tumultueus
Gingelom heeft iets bijzonders te bieden: het mooie landschap omvat maar liefst zes grafheuvels of tumuli als herinnering aan zijn Gallo-Romeins verleden. Binnen een straal van nauwelijks 1,5 kilometer vind je de Twee Tommen, de Drie Tommen en de imposante Avernassetom. Die laatste is met een hoogte van 7,8 meter en een diameter van 23 meter één van de grootste grafheuvels van Haspengouw.
Tom is streektaal voor (graf)tombe. De tumuli dateren van de tweede eeuw na Christus en zijn de laatste rustplaats van rijke Romeinse villabewoners, zoals er tussen de eerste en vierde eeuw honderden waren in Limburgs Haspengouw. Die villa’s waren grote landbouwbedrijven met tientallen werknemers en vele hectaren grond. De eigenaars en familieleden werden onder de tumuli begraven samen met allerhande voorwerpen voor het hiernamaals. Op die manier wilden de nabestaanden enerzijds zorgen voor een goede overgang voor de overledene, anderzijds hoopten ze dat zo’n tom de herinnering een eeuwigheid zou bewaren. Gezien deze tommen intussen bijna tweeduizend jaar oud zijn, is dat aardig gelukt.