Cultuur & erfgoed

Generaties lang bouwden Tongenaren aan een stad om in te leven, te werken en te wonen. De muren en funderingen van deze stad staan er nog. Ze zijn te bewonderen op de archeologische site van het Teseum, een van de meest tot de verbeelding sprekende vindplaatsen in de Benelux. Dat Tongeren de eerste stad van België is, kun je op deze plek met je eigen ogen zien. Drie meter onder de grond vertellen eeuwenoude stenen het verhaal van de stad, haar bewoners en de kerk. Dit verhaal begon 2000 jaar geleden bij de Romeinse heersers en wordt vandaag nog steeds geschreven. Deze site is het onmisbare vertrekpunt voor elk bezoek aan Tongeren.

Een multimediagids geeft je interessante achtergrondinformatie in het Nederlands, Frans, Engels of Duits. Deze digitale tool zit boordevol boeiende verhalen over de schatten van het Teseum. De parcoursen zijn zowel voor volwassenen, jongeren (12 - 16 jaar) en kinderen (6 - 12 jaar).

Na het bezoek is het heerlijk vertoeven in de romaanse kloostergang en -tuin.

Deze gotische kruiskerk uit de 13de eeuw is uniek omwille van het prachtig beschilderde cassettenplafond. Gravin Marie d’Argenteau zou zelf nog meegeschilderd hebben aan dit religieus kunstwerk dat taferelen bevat uit het leven van Onze-Lieve-Vrouw, heiligenfiguren en de zestien blazoenen van het geslacht d’Argenteau. Deze kerk is bovendien een mooi voorbeeld van de manier waarop in het begin van de 20e eeuw een landelijk kerkinterieur werd ingericht.

Het Kasteel van Heers is een laat-gotisch slot dat momenteel wordt gerestaureerd door erfgoedstichting Herita. Je kan dit immense restauratieproject bezoeken onder leiding van een gids of zelfs actief komen meehelpen bij de herwaardering van deze plek tijdens een klusdag. Af en toe vinden er ook evenementen plaats op het kasteeldomein. Voor kinderen is er een wandelzoektocht en op bepaalde tijdstippen in het jaar kan je dahlia's komen plukken in de pluktuin.

De opbrengst van al deze activiteit gaat naar de restauratie van het kasteel en het omliggende domein. Bekijk de agenda op www.kasteelvanheers.be.

Beleef deze historische plek. Samen zorgen we ervoor dat ze blijft bestaan!

Tien wezens uit het werk van Pieter Bruegel verschansen zich in de Peerse Sint-Trudokerk. Ze maken deel uit van de tentoonstelling ‘Bruegel. De grote ontsnapping’.

Pieter Bruegel en Peer… Het is een mooi verhaal, ook al is het laatste punt nog niet gezet. De feiten: Bruegel overleed in 1569 in Brussel. Hoe oud hij toen precies was en vooral: waar hij geboren werd, blijven voorlopig nog onduidelijk. Er zijn verschillende theorieën, onder meer de conclusies van verschillende historici die ervan overtuigd zijn dat de wereldberoemde schilder in Grote-Brogel (Peer) geboren is.

THUIS IN PEER
Wat er ook van is: Peer heeft zijn mogelijk beroemdste zoon al heel wat jaren in de armen en het hart gesloten. Zelfs meer dan 450 jaar na zijn dood is Bruegel in Peer nooit ver weg. Peer telt met het Bruegelmuseum, de Bruegelfietsroute en de wandelroute met Bruegelspelen al verschillende belevingsprojecten rond de schilder. Het project ‘Bruegel. De grote ontsnapping.’ is een nieuwe parel aan de Bruegelkroon. Deze belevingszoektocht werd in 2019 opgezet in de Kapellekerk in Brussel waar Bruegel begraven ligt. In 2021 komt de expositie thuis in Peer, in de Sint-Trudokerk. Bruegel was een van de eerste schilders waar het landschap een volwaardig onderdeel van het schilderij werd, maar meer nog staat hij bekend om zijn ironie, spotten met de mens en zijn zwakheden. Treffend gesymboliseerd door allerlei bizarre wezens en personages die zijn werken bevolken.

TIEN WEZENS IN DE KERK
In de tentoonstelling ontsnappen tien wezens uit de schilderijen van de Vlaamse Meester. Ze komen samen om de man die hen heeft geschilderd te eren en ze verstoppen zich achter hoek en kant in de Sint-Trudokerk. De bezoeker aan de tentoonstelling gaat met een brochure in de hand op pad voor een zoektocht naar de tien wezens in de kerk. De opdracht is eenvoudig: kijk aandachtig rond in de kerk, want net zoals in de schilderijen van Bruegel opent zich dan een compleet andere wereld.

De naam van dit laat-gotisch burgerhuis berust eigenlijk op een misvatting. Het middeleeuwse muntatelier dat in de 14de eeuw naar deze straat werd overgebracht was namelijk aan de overkant van dit pand gelegen. Toch zal deze naam voor de eeuwigheid met dit gebouw verbonden blijven.

De Teutenkamer brengt een totaalbeeld over de geschiedenis en betekenis van de Teuten.

Het Teutenerfgoed is zeldzaam, maar toch is na heel intensief onderzoek een uit-zonderlijk patrimonium samengebracht dankzij de medewerking van verschillende Teutenfamilies en erfgoedverenigingen.

Daarbij zijn er vele kleine, maar interessante erfgoedstukken in de Teutenkamer ruim in de aandacht geplaatst: portretten van Teuten (Agten uit Eksel, Kenis uit Overpelt, Rijcken uit Hamont), foto’s van individuele Teuten, maar ook groepsfoto’s, Teutenvoorwerpen, waaronder koperen ketels van allerlei maten en gewichten, werkmateriaal, kasboeken in perkamentleer gebonden en vele losse documenten, waaronder de bekende Teutencontracten.

Een spectaculair stuk is een porseleinen pijp van de Ekselse Teutenfamilie Peeten, met een afbeelding van een Teutjager. Ook de Teutenwandelstok, met ingebouwde steekdegen, de ellenstok, het castreermesje en het goudweegschaaltje spreken erg tot de verbeelding.

Topstukken zijn ook het notaboekje van de Borkelse Teut Heuvels, met instructies over het castreren van vee, het eigenhandig geschreven gebedenboekje van de Teutenvrouw Joosten in Gouda, het malafi de boekje ‘De Teuten’ van Pieter Ecrevisse, die in 1844 de Teuten afschilderde als bokkenrijders, of het gedichten-boekje van de literair begaafde Teutenzoon Jan-Matthijs Ballings, uitgegeven door het Maeseycker Weekblad.

Als blikvanger geldt de pop-up Teutenwinkel, inclusief de originele kassa-lessenaar, die de Hamontse Teutencompagnie Ballings-Joosten-Keunen in Harmelen (NL) uitbaatte.

Het Teutenerfgoed bestaat ook uit monumentale Teutenhuizen, waarvan er in Hamont-Achel, Hechtel-Eksel en Sint-Huibrechts-Lille tientallen goed bewaarde voorbeelden bestaan, die deels beschermd zijn. Aan het marktplein van Hamont staan zes Teutenhuizen.

Het gerestaureerd Maasromaans zaalkerkje dateert uit de 12de eeuw. Bedevaarders komen hier de H. Bertilia vereren, één van de drie zogenaamde gezusters (H. Eutropia in Rijkel en H. Genoveva in Zepperen).

Memento is een sculptuur op de Centrale Begraafplaats van Borgloon. Het kunstwerk van Wesley Meuris is een ankerpunt in het glooiende landschap en nodigt bezoekers uit om het te betreden. De architecturale structuur van het werk zorgt voor een speciale ervaring van kijken en dwalen. De uit staal opgebouwde ruimte kan door de bezoeker op verschillende manieren geïnterpreteerd worden en daagt de verbeelding uit. Wie zich in de ruimte bevindt, ervaart de intimiteit ervan. Deze reflecteert de herinnering van haar omgeving.