Cultuur & erfgoed

Mark Dion creërde in Herbricht (Lanaken) een levensboom met dieren en voorwerpen die verwijzen naar het landschap.

Een levensboom voor Herbricht
Het kunstwerk sluit aan bij het rivierlandschap in en om Herbricht, waar de Maasvallei en de rivier overweldigend aanwezig zijn. Tijdens het hoogwater van juli 2021 was het letterlijk een vluchtplaats voor de dieren. De kunstenaar tekende een indrukwekkende sculptuur van ongeveer 6 meter hoog. Die stelt een levensboom voor met dieren, insecten en voorwerpen uit de omgeving van het kunstwerk. De boom is rijk aan betekenissen en vrij in te vullen door de bezoeker. Je kan het zien als een subjectieve stamboom van de evolutie, een mythologische levensboom die hemel, aarde en onderwereld verbindt of anders. Voor zijn keuze van dieren en insecten keek hij naar soorten die ooit voorkwamen in de Maasvallei zoals de steur of zelfs de Mosasaurus, maar ook naar soorten die er vandaag leven zoals de bever of het iconische Konikpaard. Ze hebben een natuurlijke en symbolische waarde voor het gebied. Wat de relatie tussen de dieren is, staat open voor de verbeelding van de kijker.

Podcast
Beluister het verhaal van Mark Dions creatieve partner Ron Holthuysen, die hem assisteerde bij het maken van de boom. Samen met Katrien Schaerlaekens van Regionaal Landschap Kempen & Maasland neemt Ron je mee in het uitzonderlijke rivierlandschap van Herbricht. Een reis in geluid naar verleden, heden en toekomst.
https://www.z33.be/2022/05/06/podcast_z33_in_echo/#maas

De overdekte begraafplaats in de oude Sint-Rochuskerk van Ulbeek is een prachtig staaltje van herbestemming van oude kerkgebouwen, en won in 2012 de Vlaamse monumentenprijs.

Geklasseerde kapel en eeuwenoud gebedsoord, in de helft van de 13de eeuw gebouwd door de Johannieters als kapel met gasthuis. Vanaf de 17de eeuw bevond er zich achter de kapel een kluis. De laatste broeder verbleef hier tot aan zijn dood in 1908. Zijn standbeeld staat buiten. In de kapel ontdek je een mooie preekstoel uit 1550. Schenk zeker ook aandacht aan het 16de-eeuwse schilderij 'Het laatste avondmaal'.

De Teutenkamer brengt een totaalbeeld over de geschiedenis en betekenis van de Teuten.

Het Teutenerfgoed is zeldzaam, maar toch is na heel intensief onderzoek een uit-zonderlijk patrimonium samengebracht dankzij de medewerking van verschillende Teutenfamilies en erfgoedverenigingen.

Daarbij zijn er vele kleine, maar interessante erfgoedstukken in de Teutenkamer ruim in de aandacht geplaatst: portretten van Teuten (Agten uit Eksel, Kenis uit Overpelt, Rijcken uit Hamont), foto’s van individuele Teuten, maar ook groepsfoto’s, Teutenvoorwerpen, waaronder koperen ketels van allerlei maten en gewichten, werkmateriaal, kasboeken in perkamentleer gebonden en vele losse documenten, waaronder de bekende Teutencontracten.

Een spectaculair stuk is een porseleinen pijp van de Ekselse Teutenfamilie Peeten, met een afbeelding van een Teutjager. Ook de Teutenwandelstok, met ingebouwde steekdegen, de ellenstok, het castreermesje en het goudweegschaaltje spreken erg tot de verbeelding.

Topstukken zijn ook het notaboekje van de Borkelse Teut Heuvels, met instructies over het castreren van vee, het eigenhandig geschreven gebedenboekje van de Teutenvrouw Joosten in Gouda, het malafi de boekje ‘De Teuten’ van Pieter Ecrevisse, die in 1844 de Teuten afschilderde als bokkenrijders, of het gedichten-boekje van de literair begaafde Teutenzoon Jan-Matthijs Ballings, uitgegeven door het Maeseycker Weekblad.

Als blikvanger geldt de pop-up Teutenwinkel, inclusief de originele kassa-lessenaar, die de Hamontse Teutencompagnie Ballings-Joosten-Keunen in Harmelen (NL) uitbaatte.

Het Teutenerfgoed bestaat ook uit monumentale Teutenhuizen, waarvan er in Hamont-Achel, Hechtel-Eksel en Sint-Huibrechts-Lille tientallen goed bewaarde voorbeelden bestaan, die deels beschermd zijn. Aan het marktplein van Hamont staan zes Teutenhuizen.

Het Museum van de mijnwerkerswoning, een tweewoonst uit 1925, vind je in het hart van de oude tuinwijk. Dit museum neemt je mee naar het leven van de mijnwerkers in de jaren '30. De typische meubels en behang, specifieke verf- en schildertechnieken, een krakende radio en een originele stroomverdeler geven je een goed beeld van het dagelijks leven van de mijnwerker. Leuk weetje : de binnen scènes uit de film Marina, de geromantiseerde levensgeschiedenis van muzikant Rocco Granata door Stijn Coninx, werden gedraaid in het Museum.
Kindermuseum bevindt zich pal naast het Museum van de mijnwerkerswoning.
Een laptop, tablet, smartphone, het internet en allerlei apps. Ze zijn niet weg te denken uit ons huidige leven en al zeker niet uit het leven van de jeugd. Maar hoe ging dat er 80 jaar geleden aan toe ? Op deze vraag wil dit belevingsmuseum een antwoord bieden. De jeugd ontdekt hier een volledig andere leefwereld en wordt terug gekatapulteerd in de tijd. Ook voor ouderen is dit een leuke en nostalgische uitstap. Oud of jong, voor ieder is dit museum een leuke kennismaking.
Rondleidingen voor het Museum worden gegeven aan groepen van maximaal 10 personen. Enkel op reservatie.

Huis Theelen: ontdek het verhaal van Limburgs beroemdste krant!
Huis Theelen is gevestigd in een voormalig kanunnikenhuis. Deze woningen vormden tot eind 18de eeuw een aparte wijk in de stad en boden onderdak aan de kanunniken die het kapittel van de basiliek bestuurden. Tussen 1890 en 1918 vestigde stichter-uitgever Nicolaas Theelen er zijn drukkerij en bracht er ‘Het Algemeen Belang der Provincie Limburg’ uit, de voorloper van ‘Het Belang van Limburg’. Een klein gedeelte van het oorspronkelijke kanunnikenhuis bleef tot op de dag van vandaag bewaard. We noemen het voortaan ‘Huis Theelen’.In ‘Huis Theelen’ werd een (klein) museum geïntegreerd over de geschiedenis van ‘Het Belang van Limburg’ en de families Theelen en Baert. Het museum is niet toegankelijk voor individuele bezoekers maar biedt vanaf de buitenkant wel een goede inkijk.
Bezoek aan Huis Theelen is mogelijk met gids en dit na reservatie.

De Gravenmuur ontsluit met gepaste trots de rijke geschiedenis van Borgloon voor de Lonenaren, voor onze provinciegenoten, voor bezoekers uit binnen- en buitenland.

De Gravenmuur is een kijkdoek van 26 meter met daarop afgebeeld een deel van de 1000-jarige geschiedenis.

Molens Vertellen Verhalen en de verhalen van de windmolens en watermolens in GensPark Kempen~Broek zijn extra interessant en spannend.
MolenNetwerk KempenBroek heeft de Grensmolenfietsroute (knooppuntenroute) samengesteld en de windmolens en watermolens langs die mooie route vertellen hun Verhaal in de Erfgoedapp. Daarom zijn dit molens met een Plus.